In opdracht van zeker tien gemeenten hebben onderzoekers undercover islamitische organisaties bezocht om gevoelige informatie te verzamelen over bestuurders, imams en docenten. Dit meldt NRC op basis van eigen onderzoek. De gemeenten die opdracht gaven tot zo'n onderzoek zijn onder meer Rotterdam, Eindhoven en Zoetermeer. Onder andere Utrecht haakte af wegens twijfels over de onderzoeksmethode.

Experts zeggen tegen de krant dat deze vorm van onderzoek verboden is. De onderzoeken worden volgens NRC betaald door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). De NCTV bracht gemeenten in contact met het bedrijf NTA, een adviesbureau dat de overheid over radicaliseringskwesties informeert.

De onderzoekers gedragen zich als willekeurige moskeebezoekers: ze bidden mee, luisteren naar preken en gesprekken en rapporteren vervolgens wie in een moskee aan de touwtjes trekt. In de rapporten noemen ze de namen van bestuurders en hun achtergrond. Ook gaan de rapportages volgens NRC gedetailleerd in op omstreden imams, buitenlandse geldschieters en interne conflicten.

Volgens NTA past de onderzoeksmethode binnen de normen van het sociaal-wetenschappelijke onderzoek. Het bureau zegt zich aan de wet te houden. Maar privacydeskundigen zeggen tegen de krant dat gemeenten met deze undercoveracties de wet overtreden.

De NCTV, die de rapporten ontvangt via de gemeenten, zou maximaal 300.000 euro aan de onderzoeken hebben besteed.